نقد وتمحیص عروض الخلیل بن أحمد الفراهیدی فی الأدبین العربی والفارسی
نویسندگان
چکیده
الخلاصة علم العروض هو العلم الوحید الذی ولد متکاملا دون أن یمر بمراحل تطور ونمو، کما قال المؤلف ص 207، وما کُتب فی هذا العلم بعد الخلیل أکثره لتعلیم هذا العلم لطالبیه وشرحَ دوائره التی استنبط الخلیل البحور منها لیُصبح علما سهل المنال حتی یستطیع الشعراء السیرعلی نهجه، فکل ما کتب فی هذا العلم، هو فی الحقیقة تکرار ما کتبه الخلیل، وکلما أنشده الشعراء من شعر فی القرون المتمادیة جاء علی هذا النهج الا النزر القلیل، ولکن فی منتصف القرن الماضی حطَّم بعض الشعراء قیود الخلیل، وانشدوا أشعارا غیر عمودیة سمیت بالشعر الحر فی الأدب العربی وبالشعر النیمائی فی الادب الفارسی، ثم جاء العروضیون فبینوا أشعارهم وشرحوا مدی خروجها عن عروض الخلیل، فوضع بعضهم مثل الدکتورة نازک الملائکة قیودا لیتقیدوا بها وبیّن البعض الآخر عروض الشعر العمودی وعروض الشعر الحر وقارنوا بینهما، وشروحوا سبب نشأة هذا الشعر، مثل الدکتور مصطفی جمال الدین فی کتابه الإیقاع فی الشعر العربی، أما الکتاب الذی بینَ أیدینا واسمه عروض الخلیل بن أحمد فی الأدبین العربی والفارسی، هو فی الحقیقة لیس کتابا لتعلیم علم العروض، وإنما هو کتاب سبر فیه مؤلفه هذا العلم من نشأته لحد الآن، وقارن بین العروض العربی والفارسی فی الشعر العمودی والحر. وأنا فی هذه المقالة سأنقد هذا الکتاب، والنقد کما قیل هو بیان المحاسن والأخطاء، وسبحان من لا یخطأ، کما سأبین مساعی المؤلف لنیل الغرض من تألیفه هذا الکتاب کما جاء فی مقدمته، ومقدار نجاحها، وما أتی به من جدید.
منابع مشابه
الخلیل بن أحمد الفراهیدی فی میزان العقلیه الفارسیه
تتکفل هذه المقاله بدراسه القضایا التالیه: 1. أفضل إبداعات الخلیل بن أحمد الفراهیدی علی مستوی اللغه والشعر والأدب؛ 2. ملاحظات حول نظریه الخلیل العروضیه؛ 3. مقاربه الأوزان العروضیه العربیه التی اکتشفها الخلیل فی الشعر العربی، بالأوزان المطبقه فی الشعر الفارسی، و نقد مدی قدرات اللغتین العربیه والفارسیه فی هذا المجال؛ 4. دراسه نقدیه للآراء القائله باقتباس العروض الفارسی من العروض العربی والآراء...
متن کاملظاهرة تراسل الحواسّ فی الأدبین العربی والفارسی المعاصرین (دراسة مقارنة)
تراسل الحواسّ نوع من أنواع تنمیة الصّورة الشّعریّة عن نقل مدرکات حاسّة من الحواسّ إلى حاسّة أخرى؛ یقوم به الشّاعر للتّوسّع فی الخیال وخلق صورة ممیّزة لإثارة الدّهشة فی المتلقّی. ولظاهرة تراسل الحواسّ فی الأدبین العربی والفارسی أهمّیّتها فی إثارة انتباه المتلقّی، وانتقال الأثر النّفسی بصورة دقیقة للسّامع وإشراکه فی تجربة الشّاعر النّفسیّة. وهذا البحث و باعتماد المنهج الوصفی - التّحلیلی، یقوم بدراسة هذه الظّاهرة وتحلیله...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانیناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و شورای بررسی متون
ISSN 2383-1294
دوره 15
شماره 34 2015
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023